Đầu tư trái phiếu có rủi ro không? Rủi ro khi đầu tư trái phiếu là gì? Tìm hiểu ngay trong bài viết này để có chiến lược tài chính hiệu quả và an toàn.
I/ Đầu tư trái phiếu là gì? Vì sao nhiều nhà đầu tư quan tâm tới trái phiếu?
- Đầu tư trái phiếu là gì?
Trái phiếu là một loại chứng khoán, thể hiện khoản nợ của tổ chức phát hành (doanh nghiệp, chính phủ, ngân hàng) đối với người sở hữu. Khi bạn mua trái phiếu nghĩa là bạn đang cho tổ chức phát hành vay tiền và đổi lại họ cam kết sẽ trả lãi định kỳ, đồng thời hoàn trả số tiền gốc cho bạn khi trái phiếu đáo hạn.
Trái phiếu có kỳ hạn xác định, có thể kéo dài từ một năm đến hàng chục năm và lãi suất thường được thỏa thuận trước khi phát hành.
- Vì sao nhiều nhà đầu tư quan tâm tới trái phiếu?
Nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là những người tìm kiếm sự an toàn và ổn định, rất quan tâm đến trái phiếu bởi các lý do sau:
- Lợi nhuận ổn định: Trái phiếu thường mang lại lợi tức cố định thông qua lãi suất đã được thỏa thuận từ trước, giúp nhà đầu tư có nguồn thu nhập ổn định, đặc biệt là những người không muốn đối mặt với sự biến động mạnh từ các loại tài sản khác như cổ phiếu.
- Mức độ rủi ro thấp hơn so với cổ phiếu: Trái phiếu được xem là an toàn hơn cổ phiếu, nhất là trái phiếu chính phủ hoặc các doanh nghiệp lớn. Khi một doanh nghiệp phát hành trái phiếu và sau đó gặp phải tình trạng phá sản hoặc không thể trả được nợ, tài sản của doanh nghiệp sẽ được bán để thanh toán cho các chủ nợ. Trong quá trình này, những người nắm giữ trái phiếu sẽ được ưu tiên nhận lại tiền trước cổ đông – những người nắm giữ cổ phiếu của doanh nghiệp đó. Đây là lý do mà đầu tư trái phiếu được xem là có mức độ rủi ro thấp hơn so với cổ phiếu.
- Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Trái phiếu là một công cụ hữu ích để giảm thiểu rủi ro trong danh mục đầu tư. Nhà đầu tư thường kết hợp đầu tư vào trái phiếu cùng với cổ phiếu hoặc các loại tài sản khác để đảm bảo tính an toàn cho phần vốn của mình.
- Độ linh hoạt cao: Nhà đầu tư có thể chọn trái phiếu theo thời gian đáo hạn, lãi suất, hoặc mức độ rủi ro khác nhau, giúp họ dễ dàng tìm được sản phẩm tài chính phù hợp với mục tiêu cá nhân.
Trái phiếu mang lại lợi nhuận ổn định nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, đòi hỏi nhà đầu tư cân nhắc kỹ lưỡng trước khi lựa chọn.
II/ Đầu tư trái phiếu có rủi ro không? Những rủi ro khi đầu tư trái phiếu là gì?
>>> Xem thêm bài viết: Trái phiếu là gì? Hướng dẫn mua trái phiếu và các rủi ro cần biết
- Đầu tư trái phiếu có rủi ro không?
Mặc dù trái phiếu thường được coi là một công cụ tài chính an toàn hơn so với cổ phiếu nhưng không phải không có rủi ro của trái phiếu. Nếu hỏi đầu tư trái phiếu có rủi ro không? thì câu trả lời sẽ lời có. Tuy nhiên mức độ rủi ro này phụ thuộc vào loại trái phiếu, tổ chức phát hành và các yếu tố kinh tế khác nhau. Để tránh những thất thoát không mong muốn, nhà đầu tư cần hiểu các rủi ro trái phiếu tiềm ẩn khi muốn đầu tư vào nó?
- Những rủi ro khi đầu tư trái phiếu là gì?
Rủi ro tín dụng ( rủi ro vỡ nợ):
Đây là rủi ro lớn nhất khi đầu tư trái phiếu. Nó xảy ra khi tổ chức phát hành trái phiếu (doanh nghiệp hay chính phủ) không thể trả lãi hoặc hoàn trả tiền gốc đúng hạn. Rủi ro tín dụng cao hơn đối với trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp có xếp hạng tín nhiệm thấp. Khi doanh nghiệp phá sản, nhà đầu tư có thể mất một phần hoặc toàn bộ số tiền đã bỏ vào trái phiếu.
Rủi ro tín dụng là yếu tố quan trọng nhất, đặc biệt với trái phiếu doanh nghiệp có xếp hạng tín nhiệm thấp
Rủi ro lãi suất
Lãi suất có tác động trực tiếp đến giá trị của trái phiếu. Khi lãi suất thị trường tăng, giá trị của trái phiếu hiện có sẽ giảm vì trái phiếu mới sẽ mang lại lợi tức cao hơn. Ngược lại khi lãi suất giảm, giá trị trái phiếu cũ sẽ tăng. Đối với những nhà đầu tư cần bán trái phiếu trước kỳ hạn, rủi ro lãi suất là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc.
Rủi ro thanh khoản
Rủi ro thanh khoản xảy ra khi nhà đầu tư không thể bán lại trái phiếu trên thị trường thứ cấp một cách nhanh chóng hoặc với mức giá mong muốn. Điều này có thể dẫn đến việc phải chấp nhận bán với giá thấp hơn, gây ra thiệt hại tài chính cho nhà đầu tư. Trái phiếu doanh nghiệp thường gặp phải rủi ro này nhiều hơn so với trái phiếu chính phủ.
Rủi ro lạm phát
Lạm phát là một yếu tố làm giảm sức mua của tiền tệ theo thời gian. Khi lạm phát tăng, giá trị thực của lợi tức trái phiếu có thể giảm, đặc biệt là với những trái phiếu có lãi suất cố định. Đây là rủi ro lạm phát mà nhà đầu tư trái phiếu cần đối mặt.
Rủi ro tái đầu tư
Rủi ro tái đầu tư xảy ra khi lãi suất giảm và nhà đầu tư không thể tái đầu tư khoản lãi hoặc tiền gốc nhận được từ trái phiếu với mức lãi suất tương đương ban đầu. Điều này có thể làm giảm thu nhập dự kiến từ việc đầu tư trái phiếu, đặc biệt khi trái phiếu đáo hạn trong môi trường lãi suất thấp.
III/ Phân biệt rủi ro đầu tư trái phiếu ngân hàng và trái phiếu doanh nghiệp
Khi đầu tư vào trái phiếu, nhà đầu tư có nhiều lựa chọn, trong đó phổ biến nhất là trái phiếu ngân hàng và trái phiếu doanh nghiệp. Mặc dù cả hai loại trái phiếu đều mang lại cơ hội sinh lời ổn định nhưng mỗi loại đều có mức độ rủi ro khác nhau.
Việc phân biệt rủi ro trái phiếu ngân hàng và rủi ro trái phiếu doanh nghiệp sẽ giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về sự khác biệt trong tính an toàn, tính thanh khoản cũng như những yếu tố tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến khoản đầu tư của mình. Dưới đây là những điểm khác biệt giữa hai loại trái phiếu này:
Biến động lãi suất ảnh hưởng đến cả trái phiếu ngân hàng và trái phiếu doanh nghiệp, nhưng mức độ tác động có sự khác biệt rõ rệt
- Rủi ro đầu tư trái phiếu ngân hàng:
Trái phiếu ngân hàng thường được coi là có mức độ an toàn cao hơn so với trái phiếu doanh nghiệp vì ngân hàng là tổ chức tài chính chịu sự quản lý chặt chẽ bởi cơ quan nhà nước. Tuy nhiên khi đầu tư vào trái phiếu ngân hàng, nhà đầu tư vẫn phải đối mặt với một số rủi ro nhất định:
- Rủi ro tín dụng: Mặc dù rủi ro này khá thấp vì ngân hàng thường có khả năng tài chính tốt hơn so với các doanh nghiệp thông thường, vẫn có các trường hợp các ngân hàng có thể gặp khủng hoảng tài chính hoặc mất khả năng thanh toán
- Rủi ro lãi suất: Giống như tất cả các loại trái phiếu khác, trái phiếu ngân hàng cũng chịu ảnh hưởng bởi sự biến động của lãi suất. Khi lãi suất thị trường tăng, giá trị trái phiếu ngân hàng có thể giảm, làm nhà đầu tư mất giá trị tài sản nếu bán trước hạn.
- Rủi ro thanh khoản: Trái phiếu ngân hàng thường có tính thanh khoản tốt hơn so với trái phiếu doanh nghiệp vì ngân hàng thường là tổ chức uy tín và có nhiều nhà đầu tư quan tâm. Tuy nhiên với một số ngân hàng nhỏ hoặc trong điều kiện thị trường kém sôi động, nhà đầu tư vẫn có thể gặp khó khăn khi muốn bán lại trái phiếu nhanh chóng.
- Rủi ro quản lý: Các quy định và yêu cầu về vốn, quản trị rủi ro của ngân hàng khá nghiêm ngặt. Tuy nhiên nếu ngân hàng không tuân thủ đúng các quy định này, họ có thể đối mặt với nguy cơ bị xử lý hoặc phải gánh chịu những tổn thất tài chính, từ đó ảnh hưởng đến khả năng trả nợ cho nhà đầu tư.
- Rủi ro đầu tư trái phiếu doanh nghiệp
Trái phiếu doanh nghiệp tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn so với trái phiếu ngân hàng vì các doanh nghiệp thường có sức mạnh tài chính và uy tín thấp hơn. Những rủi ro khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp bao gồm:
- Rủi ro tín dụng: Đây là rủi ro lớn nhất khi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh, có thể xảy ra tình trạng mất khả năng thanh toán hoặc phá sản, khiến nhà đầu tư có nguy cơ mất một phần hoặc toàn bộ khoản đầu tư. Các doanh nghiệp nhỏ, mới thành lập hoặc có xếp hạng tín nhiệm thấp thường có nguy cơ này cao hơn.
- Rủi ro lãi suất: Trái phiếu doanh nghiệp, tương tự như trái phiếu ngân hàng cũng chịu ảnh hưởng từ lãi suất thị trường. Tuy nhiên do mức độ rủi ro cao hơn, trái phiếu doanh nghiệp thường có lãi suất cao hơn để bù đắp cho nhà đầu tư và do đó, sự biến động của lãi suất có thể tác động mạnh mẽ hơn.
- Rủi ro thanh khoản: Trái phiếu doanh nghiệp thường có thanh khoản kém hơn trái phiếu ngân hàng, đặc biệt các doanh nghiệp nhỏ hoặc ít được biết đến. Điều này khiến nhà đầu tư khó bán lại trái phiếu trên thị trường thứ cấp và có thể phải chịu mức giá thấp hơn mong đợi.
- Rủi ro doanh nghiệp: Ngoài rủi ro tín dụng, nhà đầu tư còn đối mặt với các rủi ro liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như quản lý yếu kém, biến động thị trường, thay đổi chính sách hoặc các vấn đề nội bộ. Những yếu tố này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận và khả năng trả nợ của doanh nghiệp.
Trên hành trình đầu tư, việc nhận thức và hiểu biết rõ ràng về các rủi ro khi đầu tư trái phiếu là yếu tố quan trọng giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định hợp lý. Dù trái phiếu được xem là lựa chọn an toàn hơn so với cổ phiếu, nhưng vẫn tồn tại nhiều loại rủi ro tiềm ẩn như rủi ro tín dụng, rủi ro lãi suất và rủi ro thanh khoản. HVA Group cam kết đồng hành cùng bạn trong hành trình đầu tư, cung cấp thông tin và kiến thức cần thiết để bạn có thể quản lý rủi ro hiệu quả và tối ưu hóa lợi nhuận từ các khoản đầu tư của mình. Hãy cùng chúng tôi khám phá thêm những cơ hội đầu tư an toàn và tiềm năng!
