Khung pháp lý cho tài sản số tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn định hình rõ rệt với hai văn bản then chốt: Nghị quyết 05/2025/NQ-CP của Chính phủ và Nghị quyết 222/2025/QH15 của Quốc hội. Bài viết này giúp bạn nắm nhanh phạm vi, cơ chế và ý nghĩa thực tiễn của từng nghị quyết, kèm checklist hành động để nhà đầu tư và doanh nghiệp “chơi đúng luật”.
Nghị quyết 05/2025/NQ-CP: Thí điểm cấp phép sàn giao dịch tài sản số
Phạm vi
- Thí điểm tối đa 05 sàn giao dịch tài sản số trên toàn quốc, giai đoạn 2025–2028.
Cơ quan quản lý
- Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông.
Điều kiện cốt lõi đối với sàn
- Năng lực vốn và quản trị rủi ro đáp ứng yêu cầu.
- Hạ tầng công nghệ đạt chuẩn an toàn thông tin cấp độ 4.
- Tuân thủ KYC/AML đầy đủ và chế độ báo cáo định kỳ.
Ý nghĩa thực tiễn
- Chỉ các sàn được cấp phép trong khuôn khổ thí điểm mới được coi là hợp pháp.
- Cá nhân và doanh nghiệp có thể yên tâm giao dịch khi thực hiện trên các sàn này.
Gợi ý hành động
- Nhà đầu tư: chỉ giao dịch trên sàn nằm trong danh sách thí điểm được công bố.
- Doanh nghiệp muốn vận hành sàn: chuẩn bị hồ sơ xin thí điểm theo Nghị quyết 05.
Nghị quyết 222/2025/QH15: Trung tâm Tài chính Quốc tế và sandbox thử nghiệm
Phạm vi
- Thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế (TTTCQT) tại TP.HCM và Đà Nẵng.
Cơ chế tham gia
- Cho phép tổ chức công nghệ tài chính và tài sản số trở thành thành viên TTTCQT.
Sandbox (môi trường thử nghiệm có giám sát)
- Có thể thử nghiệm mô hình mới như DeFi, GameFi, RWA và các sản phẩm tài sản số khác trong phạm vi giám sát.
Ý nghĩa thực tiễn
- Doanh nghiệp được hợp pháp thử nghiệm sản phẩm trong môi trường kiểm soát rủi ro.
- Nhà đầu tư tham gia sản phẩm trong TTTCQT được khung pháp lý bảo vệ tốt hơn.
Gợi ý hành động
- Doanh nghiệp fintech, blockchain, sàn: cân nhắc xin vào TTTCQT để thí điểm và tận dụng ưu đãi phù hợp.
- Nhà đầu tư: ưu tiên tham gia sản phẩm nằm trong TTTCQT để giảm rủi ro pháp lý.
Cách hiểu nhanh
- Nghị quyết 05: cấp phép chính thức có giới hạn cho một số sàn giao dịch tài sản số hoạt động hợp pháp trên phạm vi cả nước.
- Nghị quyết 222: thiết lập “khu đặc thù” (TTTCQT) nơi doanh nghiệp và nhà đầu tư thử nghiệm hợp pháp sản phẩm tài sản số trong sandbox có giám sát.
Checklist tuân thủ cho cá nhân và pháp nhân
- Chỉ giao dịch trên sàn đã được cấp phép theo Nghị quyết 05 hoặc trong không gian TTTCQT theo Nghị quyết 222.
- Doanh nghiệp muốn vận hành sàn:
- Nộp hồ sơ xin thí điểm theo Nghị quyết 05; hoặc
- Xin công nhận thành viên TTTCQT theo Nghị quyết 222 để hoạt động trong sandbox.
- Nộp hồ sơ xin thí điểm theo Nghị quyết 05; hoặc
- Không tự ý huy động vốn hay phát hành token khi chưa có sự công nhận pháp lý.
- Thiết lập và tuân thủ quy trình KYC/AML, lưu trữ dữ liệu và báo cáo định kỳ theo yêu cầu cơ quan quản lý.
Kết luận
- Nghị quyết 05 = giấy phép quốc gia cho sàn giao dịch tài sản số.
- Nghị quyết 222 = không gian sandbox trong TTTCQT để thử nghiệm hợp pháp sản phẩm tài sản số.
Cá nhân và pháp nhân chỉ cần bám theo hai nghị quyết này để giao dịch và vận hành đúng luật, giảm thiểu rủi ro pháp lý và thúc đẩy một thị trường tài sản số minh bạch, an toàn.
