Trong một báo cáo mới đây, Fidelity Investments – một trong những tổ chức đầu tư lớn nhất thế giới với quy mô tài sản quản lý lên đến 4.9 nghìn tỷ USD – đã đưa ra một cách nhìn độc đáo: đánh giá Ethereum như một quốc gia kỹ thuật số, sở hữu đầy đủ các cấu trúc kinh tế giống với một nền kinh tế thực.
Góc nhìn này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hiểu rõ hơn về bản chất hoạt động của blockchain, cũng như mở ra nhiều cơ hội cho các tổ chức công nghệ và tài chính trong việc tham gia sâu hơn vào hệ sinh thái Web3.
Cấu Trúc Kinh Tế Số Trên Ethereum
Theo phân tích của Fidelity, Ethereum có thể được phân tách thành bốn lĩnh vực chính tương tự như trong một nền kinh tế quốc gia:
Tiêu dùng (Consumption)
- Phí giao dịch (gas fee) đóng vai trò tương đương với thuế tiêu dùng trong nền kinh tế truyền thống.
- Doanh thu từ các ứng dụng phi tập trung (DApps) tương tự như doanh thu dịch vụ.
- Doanh số từ các giao dịch NFT đại diện cho nhu cầu tiêu thụ hàng hoá kỹ thuật số có giá trị.
Chi tiêu chính phủ (Government Spending)
- Các khoản trợ cấp từ Ethereum (như airdrop, grant) giống như các chương trình chi tiêu hỗ trợ của chính phủ nhằm khuyến khích đổi mới và phát triển hệ sinh thái.
- Việc phát hành ETH mới để trả thưởng cho người xác thực mạng có thể xem là ngân sách quốc phòng nhằm bảo vệ an ninh mạng lưới.
Đầu tư (Investment)
- Việc staking ETH nhằm mục tiêu bảo vệ mạng lưới vừa mang lại lợi nhuận, vừa tương đồng với hình thức gửi tiết kiệm hoặc đầu tư vốn dài hạn.
- Các quỹ thanh khoản (liquidity pools) đóng vai trò như cơ sở hạ tầng tài chính, hỗ trợ hoạt động giao dịch và vay mượn trong hệ sinh thái phi tập trung.
Xuất nhập khẩu (Net Exports)
- Cầu nối blockchain giúp tài sản di chuyển giữa các mạng khác nhau, tương tự như hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá giữa các quốc gia.
- Các tài sản như stablecoin và các hệ thống DePIN được xây dựng trên Ethereum là sản phẩm nội địa được xuất khẩu ra toàn hệ sinh thái.
ETH – Đồng Tiền Kỹ Thuật Số Trung Tâm
ETH không còn chỉ là một token kỹ thuật số, mà hoạt động như đồng tiền chủ quyền trong hệ sinh thái Ethereum. Vai trò của ETH được thể hiện rõ qua ba chức năng chính:
- Là đơn vị kế toán để xác định giá trị và tính phí giao dịch.
- Là phương tiện trao đổi trong các hoạt động tài chính phi tập trung.
- Là công cụ lưu giữ giá trị, tương tự như vàng trong nền kinh tế truyền thống.
Dữ liệu từ Fidelity cho thấy, năm 2023, ETH chiếm 68% tổng khối lượng giao dịch trên các sàn DEX và 31% tổng lượng tiền gửi trong các giao thức lending. Sang năm 2024, tỷ trọng giao dịch DEX tăng lên 74% trong khi tỷ lệ tham gia lending giảm còn 21%. Những con số này cho thấy vai trò trung tâm ngày càng rõ nét của ETH trong hệ sinh thái tài chính phi tập trung.
Kết Luận
Phân tích của Fidelity cho thấy Ethereum đang ngày càng tiến gần hơn đến vai trò của một quốc gia số, với các cấu trúc kinh tế, dòng tiền và cơ chế vận hành rõ ràng. Trong đó, ETH vừa là công cụ giao dịch, vừa là tài sản lưu trữ giá trị – mang tính chất cốt lõi như vàng trong hệ thống tài chính truyền thống.
