Cổ tức là gì? Hiểu rõ cách thức và thời điểm nhận cổ tức

Cổ tức là gì? Đây là phần lợi nhuận mà cổ đông nhận được từ công ty. Vậy làm thế nào để nhận cổ tức? Cách thức và thời gian chia cổ tức ra sao? Cùng HVA tìm hiểu!

1. Cổ tức là gì?

1.1 Định nghĩa cổ tức

Cổ tức là gì? Cổ tức là phần lợi nhuận mà một công ty chi trả cho các cổ đông của mình dựa trên số lượng cổ phiếu mà họ sở hữu. Nói một cách đơn giản, khi bạn mua cổ phiếu của một công ty, bạn trở thành cổ đông của công ty đó. Khi công ty hoạt động có lợi nhuận, họ sẽ chia một phần lợi nhuận đó cho các cổ đông dưới dạng cổ tức. Cổ tức có thể được chi trả bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu, tùy thuộc vào chính sách của công ty.

1.2 Ý nghĩa của cổ tức đối với cổ đông và doanh nghiệp

Cổ tức đóng vai trò quan trọng đối với cổ đông lẫn doanh nghiệp. Đối với cổ đông, cổ tức là nguồn thu nhập từ khoản đầu tư của họ vào công ty. Không chỉ giúp gia tăng giá trị tài sản, cổ tức còn là một cách để nhà đầu tư đánh giá mức độ thành công của công ty. Một công ty có khả năng chi trả cổ tức đều đặn thường được xem là hoạt động ổn định và có tiềm năng phát triển.

Về phía doanh nghiệp, việc chi trả cổ tức thể hiện sự cam kết với cổ đông và là một cách để duy trì niềm tin của họ vào công ty. Bằng cách trả cổ tức, doanh nghiệp cho thấy rằng họ đang tạo ra lợi nhuận ổn định và sẵn sàng chia sẻ lợi ích đó với các nhà đầu tư. Điều này có thể giúp doanh nghiệp thu hút thêm vốn đầu tư, duy trì giá cổ phiếu ổn định và xây dựng uy tín trên thị trường.

Tuy nhiên, quyết định chi trả cổ tức cũng cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng. Một công ty có thể quyết định giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư, mở rộng kinh doanh thay vì chi trả cổ tức. Trong trường hợp này, cổ đông vẫn có thể hưởng lợi từ sự tăng trưởng giá trị cổ phiếu trong tương lai. Vì vậy, việc hiểu rõ cổ tức là gì và ý nghĩa của nó sẽ giúp nhà đầu tư có quyết định đúng đắn hơn trong chiến lược đầu tư của mình.

2. Mua cổ phiếu bao lâu thì nhận được cổ tức?

>>> Xem thêm bài viết: Nên mua cổ phiếu nào cho người mới đầu tư chứng khoán? 

2.1 Quy trình nhận cổ tức

Khi bạn đã hiểu cổ tức là gì và quyết định đầu tư vào cổ phiếu để nhận cổ tức, câu hỏi tiếp theo thường là: Mua cổ phiếu bao lâu thì nhận được cổ tức? 

Quy trình nhận cổ tức bắt đầu khi công ty quyết định chia cổ tức và thông báo ngày chốt quyền. Ngày chốt quyền (hay còn gọi là “ngày giao dịch không hưởng quyền”) là ngày mà nếu bạn sở hữu cổ phiếu của công ty, bạn sẽ có quyền nhận cổ tức. Điều này có nghĩa là bạn phải mua cổ phiếu trước ngày chốt quyền để được hưởng cổ tức.

Sau khi ngày chốt quyền qua đi, công ty sẽ tiến hành các thủ tục cần thiết để chi trả cổ tức. Quá trình này có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào quy định và quy trình của từng công ty. 

Nếu cổ tức được chia bằng tiền mặt, bạn sẽ nhận được khoản tiền này thông qua tài khoản chứng khoán hoặc tài khoản ngân hàng mà bạn đã đăng ký. Nếu cổ tức được chia bằng cổ phiếu, số cổ phiếu bổ sung sẽ được tự động ghi nhận vào tài khoản chứng khoán của bạn.

2.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian nhận cổ tức

Thời gian nhận cổ tức không chỉ phụ thuộc vào ngày chốt quyền mà còn bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố khác:

1. Chính sách cổ tức của công ty: Mỗi công ty có một chính sách chia cổ tức khác nhau. Một số công ty có thể chi trả cổ tức ngay sau khi kết thúc năm tài chính, trong khi các công ty khác có thể mất nhiều thời gian hơn để hoàn tất các thủ tục.
2. Hình thức chia cổ tức: Chia cổ tức bằng tiền mặt thường diễn ra nhanh hơn so với việc chia cổ tức bằng cổ phiếu. Điều này là do việc phát hành cổ phiếu mới yêu cầu thêm thời gian để hoàn tất các thủ tục liên quan đến phát hành và phân phối cổ phiếu.
3. Quy trình quản lý nội bộ của công ty: Một số công ty có quy trình quản lý hiệu quả, giúp việc chi trả cổ tức diễn ra nhanh chóng. Ngược lại, các công ty có quy trình phức tạp hoặc gặp phải khó khăn tài chính có thể khiến thời gian nhận cổ tức bị kéo dài.
4. Điều kiện thị trường và pháp lý: Những thay đổi trong luật pháp hoặc điều kiện thị trường có thể ảnh hưởng đến khả năng chi trả cổ tức của công ty. Chẳng hạn, trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế, nhiều công ty có thể trì hoãn hoặc cắt giảm cổ tức để bảo toàn vốn.

Việc nắm rõ quy trình nhận cổ tức và các yếu tố ảnh hưởng sẽ giúp bạn lên kế hoạch đầu tư hợp lý, đồng thời tối ưu hóa lợi nhuận từ việc nhận cổ tức.

3. Chia cổ tức bằng cổ phiếu hay tiền mặt?

3.1 Chia cổ tức là gì?

Chia cổ tức là gì? Đây là quá trình mà một công ty phân phối lợi nhuận cho các cổ đông của mình. Cổ tức có thể được chi trả dưới hai hình thức chính: chia cổ tức bằng cổ phiếu và chia cổ tức bằng tiền mặt. Vậy sự khác biệt giữa hai hình thức này là gì? 

• Chia cổ tức bằng tiền mặt: Đây là hình thức phổ biến nhất, trong đó công ty sẽ chi trả một khoản tiền mặt tương ứng với số cổ phiếu mà cổ đông sở hữu. Ví dụ, nếu công ty quyết định chia cổ tức 1.000 VNĐ/cổ phiếu và bạn sở hữu 1.000 cổ phiếu, bạn sẽ nhận được 1.000.000 VNĐ.
• Chia cổ tức bằng cổ phiếu: Thay vì chi trả bằng tiền mặt, công ty có thể phát hành thêm cổ phiếu mới và phân phối cho cổ đông. Điều này có nghĩa là bạn sẽ nhận được thêm cổ phiếu dựa trên tỷ lệ chia cổ tức. Ví dụ, nếu công ty quyết định chia cổ tức 10%, và bạn sở hữu 1.000 cổ phiếu, bạn sẽ nhận thêm 100 cổ phiếu mới.

Sự khác biệt cơ bản giữa hai hình thức này nằm ở cách thức nhận cổ tức: Tiền mặt là lợi nhuận tức thời, trong khi cổ phiếu bổ sung giúp tăng số lượng cổ phiếu bạn sở hữu mà không tăng ngay giá trị tiền mặt.

3.2 Lợi ích và hạn chế của mỗi hình thức

• Lợi ích của chia cổ tức bằng tiền mặt:
  • Cổ đông nhận được khoản tiền cụ thể mà họ có thể sử dụng hoặc tái đầu tư theo ý muốn.
  • Nhận cổ tức bằng tiền mặt giúp cổ đông có thêm nguồn thu nhập ổn định và có thể dễ dàng quản lý tài chính cá nhân.
  • Việc công ty chi trả cổ tức bằng tiền mặt thường được coi là dấu hiệu của sức khỏe tài chính tốt, điều này có thể tăng cường lòng tin của cổ đông vào công ty.
• Hạn chế của chia cổ tức bằng tiền mặt:
  • Chi trả tiền mặt trực tiếp có thể làm giảm lượng tiền mặt dự trữ của công ty, có thể ảnh hưởng đến khả năng đầu tư và phát triển trong tương lai.
  • Ở một số quốc gia, cổ tức bằng tiền mặt có thể bị đánh thuế, làm giảm giá trị thực mà cổ đông nhận được.
• Lợi ích của chia cổ tức bằng cổ phiếu:
  • Việc nhận thêm cổ phiếu giúp cổ đông gia tăng số lượng cổ phiếu mà không cần phải bỏ thêm vốn đầu tư.
  • Chia cổ tức bằng cổ phiếu không làm giảm lượng tiền mặt của công ty, giúp công ty duy trì và sử dụng vốn cho các mục tiêu phát triển khác.
  • Với số lượng cổ phiếu tăng, cổ đông có cơ hội tận hưởng lợi nhuận tiềm năng từ việc tăng giá cổ phiếu trong tương lai.
• Hạn chế của chia cổ tức bằng cổ phiếu:
  • Khi công ty phát hành thêm cổ phiếu, tổng số cổ phiếu trên thị trường tăng lên, có thể dẫn đến việc pha loãng giá trị mỗi cổ phiếu.
  • Khác với tiền mặt, cổ đông không nhận được lợi nhuận tức thời, mà phải chờ đợi sự tăng giá của cổ phiếu để thu lợi.

Cả hai hình thức chia cổ tức đều có những lợi ích và hạn chế riêng. Lựa chọn hình thức nào phụ thuộc vào tình hình tài chính của công ty, mục tiêu đầu tư của cổ đông và môi trường kinh tế chung. Việc hiểu rõ khái niệm và sự khác biệt giữa chia cổ tức bằng cổ phiếu và tiền mặt sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định phù hợp với chiến lược tài chính của mình.

4. Quy trình chia cổ tức

Để hiểu rõ hơn về quy trình chia cổ tức, trước hết, công ty sẽ tổ chức họp cổ đông để quyết định có chia cổ tức hay không và chia như thế nào. Sau đó, công ty sẽ thông báo công khai ngày chốt quyền hưởng cổ tức và thời gian chi trả cổ tức. Các bước thực hiện từ quyết định đến chi trả cổ tức có thể kéo dài, tùy thuộc vào quy mô và quy trình của từng công ty.

5. 1 năm trả cổ tức mấy lần?

Một câu hỏi khác mà các nhà đầu tư thường quan tâm là: 1 năm trả cổ tức mấy lần? Thông thường, các công ty sẽ trả cổ tức từ 1 đến 4 lần trong một năm, phụ thuộc vào chính sách của từng công ty. Một số công ty có thể trả cổ tức hàng quý, trong khi những công ty khác có thể chỉ trả cổ tức một lần vào cuối năm tài chính. Điều này cũng phụ thuộc vào lợi nhuận hàng năm của công ty và quyết định của hội đồng quản trị.

Hiểu rõ cổ tức là gì và các hình thức chi trả cổ tức sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đầu tư thông minh hơn. Từ việc biết mua cổ phiếu bao lâu thì nhận được cổ tức, đến việc lựa chọn giữa chia cổ tức bằng cổ phiếu hay tiền mặt, tất cả đều ảnh hưởng đến lợi nhuận mà bạn nhận được. HVA khuyên bạn, nếu có ý định đầu tư vào cổ phiếu, hãy xem xét kỹ lưỡng các yếu tố được nói bên trên để tối đa hóa lợi ích từ việc đầu tư cổ phiếu.